Wierzbiccy Herbu Jastrzębiec
Protoplastą rodu Wierzbickich był Jakub Wierzbicki. Żył on na przełomie XVI i XVII wieku, na terenach Inflant polskich.
To właśnie tereny Łatgalii były dla pokoleń Wierzbickich ich miejscem na ziemi.
Największym miastem w Łatgalii jest Dyneburg, główne skupisko Polaków na Łotwie. W końcu XIX w. i na początku XX w. w Dyneburgu skupiła się bardzo aktywna grupa polskiej inteligencji. Jednym z jej przedstawicieli był Jan Wierzbicki, który urodził się w 1888 roku.
Jan Wierzbicki ukończył studia prawnicze. Mając 33 lata kandydował do sądu okręgowego w Łatgalii, jednak wybrał praktykę adwokacką. W 1922 roku był wiceprzewodniczącym Rady Miejskiej w Dyneburgu oraz wiceprezesem Związku Polaków na Łotwie. W I kadencji Sejmu Łotewskiego Związek Polaków uzyskał jeden mandat. Kandydatem Polonii był ksiądz Bronisław Wierzbicki (jego brat), jednak nie zgodził się kandydować i posłem został Jan Wierzbicki. W Sejmie Jan Wierzbicki walcząc o sprawy Polaków, o rozwój szkolnictwa polskiego i polskiej działalności społeczno-politycznej został, po przemówieniu w Sejmie posądzony o zdradę stanu i nawet na krótko aresztowany. Po wyjaśnieniu sprawy czynnie pracował w komisjach sejmowych, rolnej i samorządowej. W drugich wyborach Jan Wierzbicki również został wybrany na posła razem z prezesem Związku Polaków na Łotwie Jarosławem Wilpiszewskim. W 1928 roku Jan Wierzbicki został wiceministrem spraw wewnętrznych. W III i IV kadencji Sejmu Łotewskiego Jan był również posłem. W czasie wyborów ujawniły się wszystkie wewnętrzne konflikty wśród Polonii jak również w stosunkach łotewsko-polskich. Dzięki działalności politycznej Jana Wierzbickiego łatwiej było zachować Polakom swoją tożsamość narodową w ramach państwa Łotewskiego. Jan był zwolennikiem poprawnych stosunków Polonii z porządkiem prawnym państwa, w którym Polacy mieszkali i współtworzyli jego historię od prawie pięciu stuleci. Łotwa była państwem młodym, wielonarodowościowym – Łotysze, Rosjanie, Niemcy, Żydzi, Polacy, Litwini, Białorusini oraz wielowyznaniowym i utrzymanie poprawnych stosunków pomiędzy nacjami nie było proste. Do głosu zaczął dochodzić nacjonalizm, czego efektem było zawieszenie działalności Związku Polaków na Łotwie w 1931 roku, zlikwidowano kilka polskich szkół i innych ośrodków kulturalnych oraz gazetę „Dzwon”. Jednak na skutek działań wewnętrznych i interwencji władz Polskich w 1932 roku powstały inne organizacje będące kontynuatorem poprzednich, jak Polskie Zjednoczenie Narodowe z którymi czynnie współpracował Jan Wierzbicki. Jednak na skutek przewrotu politycznego w 1934 roku władzę dyktatorską objął Kārlis Ulmanis. Rozwiązany został Sejm i zaczął zwyciężać nacjonalizm łotewski. Zlikwidowano większość organizacji politycznych, kulturalnych i oświatowych, zwalniano z pracy polskich nauczycieli, urzędników, zakazywano działalności księżom. Jan Wierzbicki, był czynnym adwokatem przez cały czas swojej aktywności politycznej i społecznej.
Innym znaczącym przedstawicielem rodziny Wierzbickich w tym okresie był wspomniany już Bronisław Wierzbicki. Było on księdzem w między innymi w Dyneburgu. Bronisław Wierzbicki był osobą bardzo zaangażowaną w sprawy Polonii i poważaną wśród Polaków mieszkających na Łotwie. Z uwagi na jego zaangażowanie w sprawy polskie został wybrany na kandydata na posła do sejmu Łotewskiego, na co się nie zgodził i wskazał swojego brata, Jana Wierzbickiego na swoje miejsce.
W czasie II wojny światowej Polacy mieszkający na Łotwie bardzo dotkliwie odczuli dramat wojny. Zarówno Rosjanie, jak i Niemcy w sposób wyjątkowo okrutny obchodzili się z obywatelami narodowości polskiej. Na terenie Łatgalii działały organizacje podziemne. Już w 1940 roku rozpoczęła w Dyneburgu działalność tajna antyniemiecka i antysowiecka organizacja Wyzwolenie Polski pod dowództwem Franciszka Czechowicza, której aktywnym członkiem i współzałożycielem był Wiktor Wierzbicki syn Jana. Wiktor Wierzbicki za swoją działalność został w 1941 roku aresztowany. Bezpośrednio po blisko rocznym pobycie w więzieniu rozpoczął działalność w partyzantce. Został członkiem podziemnej organizacji dywersyjnej Związku Walki Zbrojnej i Armii Krajowej pod kryptonimem Wachlarz, która została utworzona latem 1941 w związku z wybuchem wojny niemiecko-radzieckiej. Historyk Cezary Chlebowski w książce „Wachlarz” stworzył szczegółową monografię tej wydzielonej organizacji dywersyjnej opisując między innymi działalność Wiktora Wierzbickiego.
Wraz z zakończeniem wojny większość rodziny Wierzbickich opuściła Łotwę. Wiktor Wierzbicki zamieszkał w Polsce na Pomorzu. Był zaangażowanym społecznikiem i zapalonym wędkarzem. Do chwili obecnej, co roku organizowany jest przez Koło Miejskie Polskiego Związku Wędkarskiego w Kołobrzegu memoriał imienia Wiktora Wierzbickiego.
Więcej informacji dotyczących losów i historii rodziny Wierzbickich herbu Jastrzębiec jest dostępnych na stronie po zalogowaniu. Osoby zainteresowane mogą otrzymać dostęp pisząc na adres: wierzbiccy@wierzbiccy.org.pl
